Արձանագրություն 12.04.2013 - 9 Мая 2013

Կլոր սեղանն անցկացվեց «Հանրային ցանցը» համակարգող «Արազա» ԲՀԿ-ի կողմից` ԱՄՆ Դեսպանատան աջակցությամբ իրականացվող «Բարձրացնել ՔՀԿ-ների մասնակցությունը եւ ազդեցությունը ժողովրդավարական որոշումների կայացման գործընթացներին, որպեսզի երաշխավորեն արդար, սոցիալական եւ տնտեսական զարգացումը Հայաստանում» ծրագրի շրջանակներում:

Քննարկմանը մասնակցեցին «Հանրային ցանցի» անդամ 12 կազմակերպություն, միջին մասնագիտական և արհեստակցական, բուհական կրթության հաստատության 28 ներկայացուցիչ, ՀՀ Կրթության նախարարության աշխատակազմի ՆՄՄԿ վարչության մասնագիտական կրթության և ուսուցման բաժնի պետը, ՀՀ Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության Ազգային ինստիտուտ ՊՈԱԿ-ի տնօրենը, «Հանրապետական Զբաղվածության գործակալության» ծառայության ծրագրերի բաժնի պետը, Տեմպուս ծրագրի ազգային գրասենյակի համակարգողը:

1. Ներկայացնել ԵՄ-Հայաստան ԵՀՔ 2007-2010թթ. գործողությունների պլանի շրջանակում "Աշխատաշուկայի պահանջարկի և կրթական ծրագրերի միջև ներդաշնակության ապահովման” համար իրականացված բարեփոխումները, այդ թվում նաև օրենսդրական, կիրառման արդյունքները`

Ø միջին մասնագիտական

Ø բուհական կրթության

Ø աշխատաշուկայում գործազուրկների մրցունակության բարձրացման,

Ø քաղաքականությունների, օրենսդրական և կառավարման համակարգերի բարեփոխումները

2. Ներկայացնել կրթության ոլորտի քաղաքականությունների և ռազմավարական զարգացման միտումները ԵՄ-Հայաստան ԵՀՔ 2011-2013թ. գործողությունների պլանի համաձայն:

3. Ներկայացնել կրթական հաստատությունների փորձառությունն իրականացված ծրագրերի, այդ թվում նաև` «TEMPUS» ծրագրի շրջանակներում:

4. Ստացված տեղեկատվության և քննարկումների արդյունքների հիման վրա մշակել և ներկայացնել ուղերձներ պատկան կառույցներին, ինչպես նաև առաջարկներ ՀԶԾ նախագծի աշխատանքային խմբին և կառավարությանը:

Համաձայն ՀՀ Կրթության նախարարության աշխատակազմի ՆՄՄԿ վարչության մասնագիտական կրթության և ուսուցման բաժնի պետի զեկույցի` ակնհայտ դարձավ, որ ոլորտում արձանագրվել է նկատելի առաջընթաց: ՀՀ-ում գործում է նախնական մասնագիտական(արհեստագործական) և միջին մասնագիտական հարյուրից ավելի հաստատություն, ինչպես նաև ԲՈՒՀ-երում իրականացվում են ՆՄՄԿ ծրագրեր, որոնք իրենց ուսանողներին ընդհանուր միջնակարգ կրթությունը շարունակելու հետ միասին մասնագիտական պատրաստվածություն և որակավորում ստանալու հնարավորություն են տալիս: Միևնույն ժամանակ արձանագրվեց, որ իրականացվել են լուրջ քայլեր կրթահամակարգի այս օղակների կառավարման համակարգերը եվրոպական չափանիշերին համապատասխանեցման ու միջազգային ասպարեզում դրանց մրցունակության բարձրացման ուղղությամբ: Որպես լուրջ ձեռքբերում նշվեց ՄԿՈՒ ոլորտում սոցիալական գործընկերության ինստիտուտի ներդրման, ինչպես նաև ոլորտում անվճար ուսուցման ծավալի աճի շարունակական միտումը, կրթական ծրագրերի բարելավումն ու նախնական, միջին, բարձրագույն և շարունակական կրթության որակի բարձրացմանն ուղղված ծրագրերի իրականացումը:

«Զբաղվածության պետական գործակալություն» ծառայության ծրագրերն` ուղղված աշխատաշուկայում անմրցունակ երիտասարդ մասնագետների աշխատանքի տեղավորմանը, նույնպես հուսադրող հնչեցին, մասնավորապես շուկայի համապատասխանեցման և գործատուի մոտիվացվածության բարձրացման տեսակետից օրենսդրական բարեփոխումների և պետական ծրագրերի շրջանակի ընդլայնման տեսանկյունից, որոնցից շատերը դեռ բարելավման ընթացքում են: Դրանցից կարևորվեց երկու տարուց ավելի աշխատանք չգտած, աշխատանքային ստաժ ձեռք բերելու միջոցով աշխատաշուկայում մրցունակությունը բարձրացնելու` UNDP–ի կողմից իրականացվող պիլոտային ծրագիրը, որը 2013թ-ից շարունակվում է պետական բյուջեի միջոցներով:

Հայաստանում Տեմպուս ծրագրի ազգային գրասենյակի համակարգող Լանա Կառլովան ներկայացրեց, որ սկսած 90-ական թվականններից ՀՀ-ում «TEMPUS»-ի շրջանակներում Հայաստանի բուհերի կողմից իրականացված 57 ծրագրի մասին, որոնց նպատակն է եղել աջակցել Բոլոնիայի գործընթացին, նպաստել հաստատության կառավարման, ուսուցման նոր համակարգի անցմանը, այդ թվում նաև "Աշխատաշուկայի պահանջարկի և կրթական ծրագրերի միջև ներդաշնակության ապահովմանը”:

Երևանի Պետական համալսարանը և Պոլիտեխնիկական համալսարանը ներկայացրեցին այս համատեքստում իրենց կողմից իրականացված և իրականացվող ծրագրերն ու քաղաքականությունը` նշելով ձեռքբերումները մասնավորապես կարիերայի կենտրոնների ստեղծման և շարունակական գործունեության կազմակերպման շրջանակներում: Միաժամանակ նշեցին բուհի և արտադրության/գործատուների միջև ձևավորված ֆորմալ սոցիալական գործընկերության և դրա շրջանակում լուրջ զարգացման բացակայության, սահմանափակ ֆինանսական աղբյուրների, նախարարության և կառավարության կողմից ոլորտի գործունեության թույլ համակարգման և խրախուսող քաղաքականության բացակայության մասին:

Քննարկման մասնակիցները զեկույցներից, հարց ու պատասխաններից հետո արձանագրեցին, որ`

Ø Նախարարությունների թափանցիկ գործունեության, հաշվետվողականության և գործավարական ընթացակարգերը ցածր մակարդակի վրա են, խախտվում են «Տեղեկատվության մասին» ՀՀ օրենքով սահմանված ժամկետները,

Ø որոշ պաշտոնյաներ, անկախ նախարարի հանձնարարականից, չեն ապահովում հետադարձ կապ, խուսափում են ՔՀԿ-ների նախաձեռնությամբ իրականացվող հանրային քննարկումների մասնակցությունից:

Թեմատիկ քննարկման համատեքստում արձանագրվեց, որ "Աշխատաշուկայի պահանջարկի և կրթական ծրագրերի միջև ներդաշնակության ապահովման”, ինչպես նաև ընդհանրապես կրթության ոլորտի զարգացմանը խոչընդոտող խնդիրներից են`

Ø ոլորտում իրականացվող միջազգային և պետական ծրագրերի համապատասխանեցման, համակարգման ցածր մակարդակը կամ բացակայությունը,

Ø իրականացվող ծրագրերի թափանցիկության, մոնիթորինգի/վերահսկման, հաշվետվողականության, ազդեցության գնահատման և դրանց հիման վրա անցումային ծրագրերի կամ արդյունավետ մոդելների ընտրության բացակայությունը,

Ø պատասխանատու պաշտոնյաների և քաղաքացիական հասարակության իրազեկվածության, ուստի և մասնակցության արդյունավետության ցածր մակարդակը,

Ø պետական կառույցների և ՔՀԿ-ների միջև տեղեկատվական հոսքերի փոխանակման ցածր մակարդակը,

Ø գործատուների և կրթական հաստատությունների միջև փոխշահավետ սոցիալական գործընկերության ինստիտուցիոնալ համակարգի և մշակույթի, դրա խթանմանը նպաստող պետական քաղաքականության, ինչպես նաև օրենսդրության բացակայությունը:

ՈւՂԵՐՁ

ՀՀ Կառավարությանը

1. 2013-2025թթ. երկրի Հեռահար Զարգացման Ծրագրում ամրագրել համապատասխան քաղաքականություն, որը որոշակի արտացոլված էր ԿԶԾ-ում և դուրս է մնացել ՀԶԾ նախագծից:

2. Նախարարության կայքում տեղադրել տեղեկատվություն ԵՄ-Հայաստան ԵՀՔ 2011-2013թ. գործողությունների պլանի համաձայն ոլորտում իրականացվող, այդ թվում նաև միջազգային կազմակերպությունների ծրագրերի մասին, ինչպես նաև մոնիթորինգի արդյունքներն ու հաշվետվությունները:

3. ՀՀ կրթության և գիտության նախարարությունը պետք է

ü համակարգի և մոնիթորինգի ենթարկի կրթության ոլորտում միջազգային կազմակերպությունների կողմից իրականացվող ծրագրերը,

ü նպաստի միջբուհական և միջին մասնագիտական արհեստագործական կրթական հաստատությունների փորձի փոխանակման կոնֆերանսների կազմակերպմանը,

ü բացահայտված միասնական խնդիրների քննարկմանը և դրանց լուծմանն ուղղված աշխատանքային կլոր սեղան քննարկումների կազմակերպմանը:

4. Բարձրացնել հանրային ժողովրդավարական կառավարման և քաղաքացիական հասարակության հետ երկխոսության կայացման պետական քաղաքականության կիրառման վերահսկողությունը և մշակույթի կիրառման մակարդակը:

5. Պարզեցնել միջին մասնագիտական, արհեստագործական և բարձրագույն կրթության հաստատությունների կողմից իրենց կանոնադրության համաձայն ֆինանսական մուտքերն ապահովող աղբյուրների ընդլայնման համար սահմանված մեխանիզմների կիրառման ընթացակարգերը:

ՈւՂԵՐՁ

ՀՀ Ազգային Ժողովին

1. ՀՀ Ազգային ժողովի Եվրոպական, Կրթության, գիտության, մշակույթի, սպորտի և երիտասարդության, սոցիալական հարցերի հանձնաժողովները պետք է դիտարկեն օրենքների նախագծերը` ելնելով ԵՄ-Հայաստան ԵՀՔ գործողությունների պլանի և ՀԶԾ ոլորտի զարգացման ռազմավարական ծրագրի իրականացման իրավական երաշխիքների ապահովման տեսանկյունից:

2. Ընդունեն այնպիսի օրենքներ, որոնք կխրախուսեն գործարարներին ներդրումներ կատարել կրթական համակարգում կամ ձեռնարկությունների ռազմավարական ծրագրերում ամրագրեն սոցիալական կորպորատիվ պատասխանատվության բաղադրիչ, մասնավորապես ուղղված կրթական ոլորտի զարգացումների աջակցմանը:

Բարձրացնել օրենքների ընդունման գործընթացում հանրային մասնակցության և երկխոսության կայացման պետական քաղաքականության կիրառման վերահսկողությունը և մշակույթի կիրառման մակարդակը: